3 πρακτικά βήματα για να πλοηγηθείτε με επιτυχία στο πέλαγος της ανησυχίας

Δεν κοιμάστε καλά; Δεν μπορείτε να χαλαρώσετε; Υπεραναλύετε κάθε απόφαση; Τσεκάρετε συνεχώς το τηλέφωνό σας; Αμφιβάλλετε συχνά για τις επιλογές σας; Μήπως συνήθως είστε σίγουροι ότι κάτι σας ξέφυγε? Ανησυχείτε τόσο πολύ να μην πείτε κάτι λάθος που μένετε σιωπηλοί;

Καλώς ήλθατε στον κόσμο της ανησυχίας.

Το άγχος βρίσκεται σε ανοδική πορεία παγκόσμια. Σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Υγείας WHO to στρες αποτελεί πια διεθνή επιδημία. Δυστυχώς, οι έρευνες δείχνουν ότι περισσότερο κινδυνεύουν οι έφηβοι και οι νεαροί ενήλικες που αντιμετωπίζουν ιστορικά επίπεδα άγχους (μια νέα έρευνα⁽¹⁾ από την Αμερικανική Ψυχολογική Εταιρεία βρήκε ότι περισσότερο επηρεάζονται οι ηλικίες 18-26). Όσο για την Ελλάδα, σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία από την Ελληνική Στατιστική Αρχή (2014) 7,6% του πληθυσμού υποφέρει από μια διαταραχή άγχους.

Πηγή:  OSH in figures: Stress at work – facts and figures

Όλοι επηρεαζόμαστε, τουλάχιστον μερικές φορές, από μια αίσθηση αβεβαιότητας και ανησυχίας στη ζωή. Το άγχος είναι ένα συναίσθημα που μπορεί να μας βοηθήσει να δώσουμε προσοχή στα προβλήματα. Όμως το χρόνιο άγχος μας κάνει να δίνουμε υπερβολική προσοχή στις προκλήσεις, ίσως διογκώνοντας τες σε ανυπέρβλητα εμπόδια!

Μάλιστα, για ένα άτομο με διαταραχή άγχους, το άγχος μπορεί να επιδεινωθεί με την πάροδο του χρόνου. Τα συμπτώματα μπορεί να παρεμβαίνουν στις καθημερινές δραστηριότητες όπως η απόδοση στην εργασία, η σχολική εργασία και οι σχέσεις.

Ας κάνουμε ένα ταξίδι μέσα από τη συντριπτική δύναμη του άγχους και το ρόλο που παίζει στη ζωή μας. Για πολλούς από εμάς το άγχος ήταν πάντα μαζί μας, όπως μια σκιά πίσω απ’ την πλάτη μας, ξεπηδώντας μπροστά μας σε ανύποπτο χρόνο για να μας τρομάξει και να μπλοκάρει το δρόμο μας στη ζωή.

Τι μπορούμε να κάνουμε; Αναγνωρίζοντας το μέγεθος της πρόκλησης, ένα βήμα είναι να αναπτύξουμε το είδος εκείνο της συναισθηματικής νοημοσύνης που μας επιτρέπει να αναπτύξουμε επίγνωση των συναισθημάτων μας ανά πάσα στιγμή. Να ένας τρόπος για να μπορέσουμε να ενισχύσουμε τις δεξιότητες που θα υπερνικήσουν το άγχος.

Κατ’ αρχήν, είναι πια γενικά αποδεκτό ότι δεν υπάρχουν καλά ή κακά συναισθήματα. Πρόκειται απλώς για δεδομένα. Τα συναισθήματα είναι μηνύματα που μπορούν να μας βοηθήσουν να βελτιώσουμε τις επιλογές μας. Αρκεί να τα αναγνωρίσουμε. Ωστόσο, είναι επίσης γεγονός ότι τείνουμε να απομακρυνόμαστε από τα συναισθήματα που είναι άβολα. Έτσι, με αυτό το άρθρο βγαίνουμε στο παγωμένο πέλαγος του Άγχους με τρία πρακτικά βήματα για να πλεύσουμε κόντρα στους αγέρηδες της ανησυχίας.

ΒΗΜΑ 1: Ονομάστε το

To να αναγνωρίσετε το άγχος σας, να του δώσετε όνομα και να το εκτιμήσετε αντικειμενικά βοηθά πολύ στην μείωσή του. Το άγχος (όπως και όλα τα συναισθήματα) σωματοποιείται. Πού το νιώθετε στο σώμα? Πώς ακριβώς είναι αυτή η αίσθηση? Μερικές φορές είναι ευκολότερο να παρατηρήσετε τα φυσικά συμπτώματα, όπως ένα σφίξιμο στην κοιλιά ή έναν επίμονο πόνο στον αυχένα. Ο πόνος είναι ένα συνειδητό μήνυμα της ασυνείδητης διαδικασίας.

Η έρευνα μας λέει:

Το άγχος καταναλώνει την προσοχή του εγκεφάλου και του σώματός μας. Όταν ενεργοποιείται το σύστημα απόκρισης στρες, πολλές άλλες διαδικασίες στο σώμα και το μυαλό απενεργοποιούνται. Σωματικά, μπλοκάρεται η μακροπρόθεσμη ανοσία καθώς και το αναπαραγωγικό και το πεπτικό σύστημα. Διανοητικά, κλείνουν οι ανώτερες ικανότητες σκέψης -η ικανότητά μας για ενσυναίσθηση και η αναλυτική σκέψη.

Για μερικούς ανθρώπους το άγχος είναι μέρος της τελειομανίας, όπου τίποτα δεν είναι ποτέ αρκετά καλό και που με την σειρά της οδηγεί σε αδράνεια ή καταστρεπτική σκέψη. (θα δούμε περισσότερα σε επόμενο άρθρο)

Τι να κάνω;

• • • Μάθετε να αναγνωρίζετε τον κύκλο του άγχους
  • • Αναγνωρίστε τα σωματικά συμπτώματα για τον κύκλο του στρες, τις στιγμές που αισθάνεστε υπερβολική ανησυχία ή άγχος
  • • Κρατήστε ένα ημερολόγιο για να επισημάνετε τη συχνότητα
  • Αναγνωρίστε πότε συμβαίνουν αυτοί οι κύκλοι. Στο τέλος της ημέρας, πριν πέσετε για ύπνο; Την Παρασκευή το βράδυ, όταν σκέφτεστε την εβδομάδα που πέρασε; Mήπως όταν ετοιμάζετε ένα νέο project; Ποιο είναι το επαναλαμβανόμενο μοτίβο στα επεισόδια στρες;

ΒΗΜΑ 2: Πλοηγηθείτε στα συναισθήματα της ανησυχίας σας

Μάθετε τα κύματα του άγχους σας, ώστε να τα αναγνωρίζετε όταν εμφανίζονται. Τι σας ωθεί να κάνετε το άγχος σας; Να αποσυρθείτε; Να προστατευθείτε; Να επιτεθείτε; Όλοι αντιδρούμε διαφορετικά όταν αισθανόμαστε ότι βρισκόμαστε στα όριά μας. Αφιερώνοντας  μια στιγμή για να δούμε τι είναι πίσω από την αυτόματη ανταπόκριση μας, αποκτούμε διορατικότητα … και να θυμάστε ότι έχετε πάντα ΠΟΛΛΕΣ επιλογές. Τι δεν έχετε δοκιμάσει ως τώρα;

Η έρευνα μας λέει:

Το άγχος μας αναγκάζει να γυρίσουμε πίσω στα παλιά μας πρότυπα. Όταν πιεζόμαστε, ο εγκέφαλος αντιδρά αυτόματα πιέζοντας με την σειρά του για ασφάλεια. Και μας σπρώχνει να κάνουμε ό,τι κάναμε πάντα. Για παράδειγμα, η ώθηση για να ακολουθήσουμε τα παλιά πρότυπα οδηγεί σε λιγότερη συνεργασία και καινοτομία στο χώρο εργασίας.

Τι να κάνω;

• • • Όταν πιάσετε τον εαυτό σας σε έναν κύκλο άγχους, αφιερώστε λίγο χρόνο για να δημιουργήσετε επιλογές για τον εαυτό σας
  • Φτιάξτε μια λίστα πιθανών αντιδράσεων από πριν για τις δικές σας αγχωτικές καταστάσεις. Για παράδειγμα, ποιες είναι κάποιες πιθανές απαντήσεις σε απαιτήσεις της τελευταίας στιγμής από το αφεντικό σας, την καθυστέρηση στην μελέτη του παιδιού σας, ένα project που δεν πηγαίνει καλά;

• Προλάβετε όσες καταστάσεις μπορούν να προβλεφθούν. Να είστε προδραστικός αντί μεταδραστικός.

ΒΗΜΑ 3: Δεν είστε μόνοι, δημιουργείστε δεσμούς

Ένα από τα πιο ύπουλα κόλπα του άγχους είναι ότι χαράζει αβύσσους μεταξύ του εαυτού μας και του εξωτερικού κόσμου. Η σύνδεση είναι ο καταστροφέας του άγχους. Ας δούμε τι κρύβεται πίσω από το άγχος για να μάθουμε να πλέουμε πάνω απ’ τα κύματα.

Η έρευνα μας λέει:

Η εμπιστοσύνη, η ενσυναίσθηση και η δημιουργικότητα είναι αντιστρόφως ανάλογα του άγχους. Όταν νιώθουμε άγχος, είμαστε βιολογικά προγραμματισμένοι να είμαστε λιγότερο δημιουργικοί, λιγότερο συμπονετικοί, λιγότερο οραματιστές. Η ορμόνη που σχετίζεται με το στρες, η κορτιζόλη κυριολεκτικά μπλοκάρει την απελευθέρωση της ωκυτοκίνης, του χημικού στοιχείου της εμπιστοσύνης.

Τι κάνω;

• • • Σχεδιάστε εκ των προτέρων μια λίστα εναλλακτικών αντιδράσεων.  Αυτό βοηθά πολύ να ξεπεράσετε τα κύματα του άγχους.  (κάντε μια βόλτα, ακούστε μουσική, μαγειρέψτε ένα νόστιμο γεύμα, καλέστε έναν φίλο, βοηθήστε τη γιαγιά σας)
  • • Όταν ασχολούμαστε με άλλους, υποστηρίζουμε τον ανώτερο σκοπό μας. Αυτό μπορεί να σπάσει τον κύκλο ανταπόκρισης στο στρες και να οδηγήσει στη δημιουργία νέων συνηθειών απλά γιατί ο εγκέφαλος μαθαίνει να αλλάζει μόνο με επανάληψη
  • Θυμηθείτε: όταν κάνουμε κάτι καινούργιο, νιώθουμε άβολα στην αρχή, οπότε συνεχίστε  το και μην σταματήσετε την πρώτη φορά.

Μπορείτε πάντα να βρείτε πρακτική βοήθεια! Η εκπαίδευση στο PROTON NLP Practitioner έχει στόχο ακριβώς να αυξήσει τις επιλογές μας και ένας σωστά εκπαιδευμένος NLP coach σας υποστηρίζει προσφέροντας πρακτικά εργαλεία για την άμεση διαχείριση του άγχους.  Γνωρίζει επίσης πότε να σας παραπέμψει σε ιατρική υποστήριξη αν είναι απαραίτητο.

Έφη Κυρικάκη

Founder and Inspiration Strategist, MetaMathesis

Μάθετε γιατί όλο και περισσότεροι μιλούν για την εκπαίδευση PROTON NLP Practitioner.

Photo by energepic.com from Pexels