Ακόμη την θυμάμαι να με κοιτάζει πάνω απ’ τα γυαλάκια της, με το βελονάκι να κεντά  υπομονετικά υπέροχες δαντέλες και να χαμογελά κουνώντας το κεφάλι όταν με έβλεπε να ζορίζομαι.Η γιαγιά μου, μεγαλώνοντας  πέντε παιδιά, μέσα από δυο πολέμους ήταν η προσωποποίηση αυτού που σήμερα ονομάζουμε ψυχική ή συναισθηματική ανθεκτικότητα.  Τι είναι και τι δεν είναι λοιπόν, η ψυχική ανθεκτικότητα; Και γιατί πρέπει να σας ενδιαφέρει ιδιαίτερα τώρα;

“… η Συναισθηματική Ανθεκτικότητα θα καθορίσει ποιος θα τα καταφέρει και ποιος θα αποτύχει. Αυτό είναι αλήθεια στο θάλαμο των καρκινοπαθών , είναι αλήθεια στους Ολυμπιακούς Αγώνες , και είναι αλήθεια στην αίθουσα συνεδριάσεων”

– Dean M. Becker

 Τι δεν είναι ψυχική ανθεκτικότητα
Οι οπαδοί του James Bond σίγουρα θυμούνται την παλιά ταινία του  όπου ο “κακός” στέκεται μπροστά στον υπολογιστή που ελέγχει ένα δολοφονικό όπλο από το διάστημα και φωνάζει “invincible” (ακατανίκητος!) – και αμέσως μετά ξεσπά μια κόλαση φωτιάς γύρω του!

Κανένας μας δεν είναι ακατανίκητος. Κι όμως, όλοι είμαστε ευάλωτα ικανοί για θαύμαστα κατορθώματα. Αρκεί να θυμηθούμε μια δεξιότητα την οποία έχουμε όλοι αναπτύξει, το βάδισμα.  Έχετε παρατηρήσει κάποιο παιδί που αρχίζει να περπατά; Περπάτησε άνετα με την πρώτη φορά; Χωρίς να πέσει ούτε μια φορά; Απλά αναλογιστείτε πόσες δεκάδες φορές πέφτει και ξαναπέφτει ένα παιδί μέχρι τελικά να κατακτήσει την πολύπλοκα θαυμαστή ικανότητα της ισσοροπίας και του συγχρονισμού που απαιτούνται για την “απλή” δεξιότητα του βαδίσματος.

Περνάει άραγε ποτέ από το μυαλό ενός μωρού ή των γονιών του η σκέψη να παραιτηθούν επειδή αποτυγχάνει τις πρώτες φορές; Όχι βέβαια!
Δεν διαλογίζονται καν τίποτε άλλο πάρα μόνο την βεβαιότητα της επιτυχίας. Μάλιστα κάθε πέσιμο, κάθε χτύπημα, κάθε μικρή μελανιά ίσως, είναι ένα μάθημα, ένα ακόμη βήμα προς την επιτυχία.

Και γιατί να ισχύει κάτι διαφορετικό για τις άλλες “αποτυχίες”, τα άλλα βουνά της ζωής μας?
Κάθε φορά  λοιπόν που κάποιος με ανησυχία με ρωτά: “Tι θα απογείνουμε με αυτή την κρίση;”  του απαντώ: “Έμαθες  να περπατάς;”

Μετρήσιμη ιδιότητα
Τι είναι λοιπόν η συναισθηματική ανθεκτικότητα; Είναι η ικανότητα να επανέρχομαι το ίδιο ή και περισσότερο δυνατός όταν χτυπά μια απρόσμενη καταστροφή.  Για να το πούμε με μαθηματικούς όρους, είναι το υπόλοιπο της αφαίρεσης του αριθμού των περιστάσεων  που  έπεσες από τον αριθμό των προκλήσεων από τις οποίες κατάφερες να σηκωθεις.

Το σίγουρο είναι ότι αυτή η δύναμη χαρακτήρα εμφανίζεται ως όλο και πιο σημαντική στην σύγχρονη πραγματικότητα. Δεν είναι τυχαίο που ο ΟΗΕ την έχει αναδείξει ως ζητούμενο για άτομα και πόλεις. Η περίσταση δε με τον COVid-19 αποδεικνύει περίτρανα την αξία της!

Και πόσο σοφή ήταν η γιαγιά μου, που όταν με έβλεπε να ζορίζομαι έλεγε:

Και τούτη η ανηφοριά, κατηφορία θα φέρει.

Πώς αναπτύσεται η συναισθηματική ανθεκτικότητα?

Σίγουρα δεν αναπτύσεται με το να περιμένουμε από τον εαυτό μας να είμαστε #τέλειοι. Το αλάθητο δεν ανήκει σε κανέναν άνθρωπο και ας με συγχωρήσει ο πάπας! Στην πραγματικότητα το λάθος είναι αναφαίρετο βιολογικό  δικαίωμα του ανθρώπου που ως έμβιος οργανισμός έχει δημιουργηθεί για να αναπτύσεται, να βελτιώνεται, να ανθίζει!

Τι μπορούμε λοιπόν να κάνουμε για να αναπτύξουμε την πολύτιμη αυτή δύναμη χαρακτήρα, και να βοηθήσουμε και τα παιδιά μας να κάνουν το ίδιο;

Η συνέχεια στο Part 2

Απλά, ας μην ξεχνάμε να θυμηθόμαστε τα λόγια της σοφής γιαγιάς μου…

Έφη Κυρικάκη

Edupreneur, Coach, Mentor